Wieża z Maniek ze zbiorów skansenu w Olsztynku
Kościół ewangelicki z Rychnowa na Mazurach ze zbiorów skansenu w Olsztynku
Od wieków tereny Warmii i Mazur zamieszkiwała ludność pochodzenia polskiego. Był to wynik dwóch głównych fal osadniczych: pomorskiej (wychodzącej z ziemi chełmińskiej i dobrzyńskiej), która skierowała się przeważnie na Warmię oraz z północnego Mazowsza, która zajęła głównie Mazury. Kultura tej ludności współistniała z kulturą osadników niemieckich. Warmia i Mazury stanowią dwie jednostki etniczno-geograficzne w literaturze przedmiotu jednak niejednokrotnie omawiane wspólnie (np. Kultura ludowa Mazurów i Warmiaków, red. J. Burszta, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1976), mimo że zarówno pod względem fizjograficznym, jak i rozwoju historycznego są odmienne. W związku z tym również w tym opracowaniu kultura ludowa Warmii i Mazur zostanie przedstawiona w ten sposób. Różnice kulturowe dotyczą głównie obiektów i symboli kultu religijnego – innych na katolickiej Warmii i na ewangelickich Mazurach.
