Suwalszczyzna to region w północno-wschodniej Polsce, różnie określany przez badaczy, łączony albo z byłym województwem suwalskim, albo węziej z powiatem suwalskim lub też najszerzej z byłą gubernią suwalską z okresu Królestwa Polskiego (dziś w obrębie Polski i Litwy) czy też z mezoregionem geograficznym Pojezierza Suwalsko-Augustowskiego.
Polskie gwary suwalskie obejmują powiat suwalski, częściowo sejneński i augustowski. Oprócz gwar polskich jest to również obszar występowania gwar litewskich na północnym wschodzie i białoruskich na południowym wschodzie. Bliskie sąsiedztwo i wzajemne przenikanie się trzech narodowości: Litwinów, Polaków i Białorusinów (a więc także ich języków i kultur), substrat obcy, historia tych ziem, zwłaszcza osadnictwa na nich, to ważne czynniki kształtowania się gwar suwalskich.
Gwary Suwalszczyzny należą z pewnymi zastrzeżeniami do szeroko rozumianego dialektu (zespołu dialektalnego) mazowieckiego. Mają zarówno cechy typowo mazowieckie, jak i – zwłaszcza w części wschodniej – północnokresowe. Wiele cech łączy je bliżej z gwarami Podlasia, stąd też w literaturze dialektologicznej wyróżnia się gwary podlasko-suwalskie.
|
