Tekst nagrała Halina Karaś, wstępny zapis – Monika Kresa, weryfikacja zapisu i opracowanie – Halina Karaś.
Informatorka: Anna Dutka z domu Bajorek ur. w 1936 r. w Racławicach (na granicy z Bugajem i Strzeszynem). Po wyjściu za mąż pracowała na niewielkim gospodarstwie i wychowywała troje dzieci. Mąż jest stolarzem. Nie wyjeżdżała nigdzie na dłużej z rodzinnej wsi.
Życie na wsi kiedyś
No do lasca my ch łodziły po pol, no i miałymy takie kulki, co my te ułómywały te kónory suche, no syszki my zbierały, także na całom zime sie uzbierało pola, to sie nie kupowało, ino przyniós wią uzke i łobiod ugotowoł. A gdzie sie ten pol trzymało? No to były szopy, a u nos była ta kómłora, i ta kóm łora to tak była wysoko, co tam napchoł wią uzek tak, ze i szopa była, a wyngla gdzie kto kupowoł wyngiel. Które drewno grubse, to sie ściupało i tak było. A chleb jak piekli? No chlyb no to na łopacie, podpłomyki, taki podpłomyk, na listkak z kapusty jakie dobre, dobry by uł chlyb, godos, ześ jadła, no a teroz bym nie umiała chleba na listkach upiyc, muse kiedy spróbować. No liste g musi być wielki i dobrze napolić i jaki tyn chlyb okrą ugły taki i łopate ni mom. A jak dokładnie sie robiło chleb? Od samego początku? No zacyniło sie, no przódy my zawse na w łodzie cyniły, na w łodzie zacyniłymy i p łorosło kwile i jak już łopadało, to my zarobiały znowu, p łodrosło troche tam, zacyło ro uść, to my w piecu poliły. No i późni jo nie wiym, bo jo półtory godziny czymała chlyb i dotą ud czymom półtory godziny. Ale sama se drewna nose i tak roz sie mi lepi upiece, roz nie, tak teroz tom se doś dobrze spiekła. No tak, to sie prało, w łode sie nosiło, ustymp był na p łolu. Gdzie tam kto.... A jak sie to prało? W czym? W tarce, w baliji, naniesło sie wody, nagrzoło, namocyło sie, późnij sie wyprało, roz... wygotowało sie p łotym, jesce znów roz i w cystej w łodzie, wieszało sie i dopiyro jak była pogoda to dobrze, a jak nie, no to, to wisiało jaz uschło, i w łode cza było nosić, nie tak jak teroz, ze jakby na moment prą udu brakło albo cego, to rany boskie, jakie gwołty bo czeba w łode nosić, a dopiyro w zimie, to my takie z taki paryje nosiły, te w łode, no wyniesłymy, jak by uł śniyg taki przemarźniynty, wyniesłymy na gourke, jak sie które przewróciło, to my brały na taki kij wiadra i to my wyloły to cza było z powrotym iść po w łode. Na nieckak, kto tam sonki mioł, na nieckak sie jeździło, a tam górki były, to było dzie jeździć, dzie tam kto mioł te, albo… I to wszyndzie na nogak, do kościoła na nogak, do Biyca przez dzioły na nogak, do G łorlic na nogak, a jak były błorouwki, to my szły nie ta g jak teroz b łoro uwek my nazbiyrały, poszłymy do G łorlic, sprzedały, przyszłymy i znów do lasca na b łoro uwki, nie ta g jak teroz co ci na miejsce b łoro uwki przyniesom i sie kupi. I ni ma tyk b łoro uwek, bo las zarós. A grzyby jakieście zbierali? No takie jak teroz. No to powiedźcie jakie? Jo nie chodziła na grzyby. Lisouwki, co te kurki, no i prowdziwki, maślaki, o kro uwki jak rosły, kro uwki to sie w lejsie zjadło, bo dobre były. A krówki po czym poznać? Bo mleyko biołe i takie som tu taki dołek na środku, a łony som takie, no i kryski pod spłodym, która była prowdziwa to kryski, bo jag nie było tyk krysek jag u lisówek, co to godajom kurki, no to, to była psio. A nie zatruli sie tu gdzie kiedy? Opowiedzcie o jakich wypadkach? Nie. Nie, nie było nigdy? Jo sie ino zaczadziła. Matko, napoluł tata wynglym, bo cosi mioł grzoć pod tom kuchniom, no na gorą uco i wziyły pozaszuwały, jo rano wstała, no takom była, jakosi tego, co dopiyrom zymba dziesi nie miała, co mi otwierali palcym tego, com tag-em sie zaczadziła, a gdzie tam kto to doktora jechoł, abo co. To juz tu my sie zaczadziły roz, nie wiym Marian by uł malutki, no i jo wstała do niego, no nie dom rady, dopiero my łokna z łotwierały i tego, a tym, co w kuchni spali, to nic nie było, bo ten czad wszystek p łosed do izby. Ino my, Marysia była w łóżecku, no i wstała, a jo godom: Ani nie wstaj, godom. No to łona była nizej, to sie jej nic nie stało. Abo ten czad by uł... łokna my zaroz z łotwierały, p łotym my takie pijane chodziły. No to rzeczywiście. No, ale wtedy to, no w Rasławicach to jakem się zategowała.
|