|
Odmiana liczebników 5-10. W odmianie liczebników od 5-10 w dopełniaczu, celowniku i miejscowniku w części Śląska, Małopolski i Wielkopolski spotyka się – dziś już sporadycznie – dawną końcówkę ‑i (liczebniki te odmieniały się kiedyś w języku ogólnopolskim jak rzeczowniki), np. tych piąci, po dziesińci rokach. W Polsce południowo-wschodniej zapanowała tu końcówka -u, tak jak we współczesnej polszczyźnie ogólnej: pięciu, a na północnym zachodzie od okolic Złotowa i Brodnicy na północ (Bory Tucholskie, Kociewie) nastąpił zanik ich odmiany, np. ma pięć synów, od sześć lat. W wąskim pasie na południowym zachodzie Polski (południowy Śląsk i część południowa Małopolski), na wschodzie (Suwalszczyzna, częściowo Podlasie, Małopolska południowo-wschodnia) pojawia się końcówka -ich, np. pięcich braci, siedmich koni (czyli dawna końcówka -i została rozszerzona o -ch przeniesione z odmiany przymiotnikowej). W części gwar małopolskich, które charakteryzuje przejście wygłosowego -ch w -k, końcówka ta brzmi -ik, np. pięcik. W gwarach śląskich występuje końcówka ‑uch (kontaminacja, czyli skrzyżowanie, końcówek ‑ich )( ‑u), np. od pięciuch, a w gwarze podhalańskiej i na południowym zachodzie Spiszu, w których -ch > -k, używana jest końcówka -uk, np. po ośmiuk rokach, śteruk. |
