|
Wyodrębniona przez dialektologów wschodnia część pasa Pogórza (w większości dawnej ziemi bieckiej) administracyjnie należy dziś zgodnie z nowym podziałem Polski z 1 I 1999 r. do województwa małopolskiego, a w części wschodniej – do podkarpackiego, obejmując powiat gorlicki (bez jego południowej części – Beskidu Niskiego, zamieszkałej przez Łemków (nazywanych przez miejscowych Polaków Rusinami), a po ich wysiedleniu częściowo przez ludność napływową, a częściowo przez tę ludność łemkowską, której udało się pozostać), częściowo tarnowski i jasielski. W latach 1975-1998 tereny te należały administracyjnie do woj. nowosądeckiego, tarnowskiego i krośnieńskiego. Większe miasta regionu to Gorlice, które liczy 28 645 mieszkańców, w tym 13 664 mężczyzn i 14 981 kobiet (dane z 31.12.2006 r.) i Jasło, liczące 38 104 mieszkańców, w tym 19 840 kobiet i 18 264 mężczyzn (dane z 7.02.2007 r.). Gęstość zaludnienia Gorlic wynosi 1 217 osób na km2, a Jasła 1031,5 osób na km². Nie jest to region typowo rolniczy, ale rolniczo-przemysłowy. Obok wsi rolniczych większość stanowią te, w których mieszkańcy łączą pracę na roli w małych kilkuhektarowych gospodarstwach z pracą w pobliskich miastach. Przybywa też mieszkańców nieposiadających własnych gospodarstw, a jedynie budujących domy na wsi i mających tylko działki przydomowe, a pracujących poza wsią. Znaczna część mieszkańców regionu wyjeżdża w celach zarobkowych na krótsze lub dłuższe pobyty za granicę, głównie do Włoch, Hiszpanii, Austrii, Niemiec, Anglii, Francji, rzadziej do USA. Część pracuje zarobkowo także w różnych regionach Polski, m.in. w Warszawie, Krakowie. Wschodnia część Pogórza jest gęsto zaludniona, np. w gminie Biecz (miejsko-wiejskiej) gęstość zaludnienia wynosi 171,1 mieszkańców na km² (dane z 30 VI 2004 roku). Wschodnia część Pogórza jest gęsto zaludniona, np. w gminie Biecz (miejsko-wiejskiej) gęstość zaludnienia wynosi 171,1 mieszkańców na km² (dane z 30 VI 2004 r.). Samo miasto Biecz liczy 4575 mieszkańców (dane z 2006 r.), a gęstość zaludnienia wynosi
257 osób /km². Według danych z 30 czerwca 20042, gminę Biecz obejmującą 99,28 km² zamieszkiwało 16 989 osób, w tym 8 659 kobiet (51%) i 8 330 mężczyzn (49%).
Typowe gminy wiejskie, typu Łużna mają mniejsze zaludnienie, ale też wyższe niż średnia krajowa dla terenów wiejskich: 147 osób na km2 (wg danych z 2000 r. gminę zamieszkiwało 8 236, w tym 4160 kobiet i 4076 mężczyzn). Nieco mniejszą gęstość zaludnienia 125,5 osób/km² ma inna typowa gmina rolnicza Moszczenica (dane z 30.06.2004 r.) z ogólną liczbą mieszkańców 4720 (w tym 2360 kobiet i tyle samo mężczyzn) i powierzchnią 37,6 km².
W regionie gorlicko-jasielskim działa wiele organizacji i stowarzyszeń kuturalno-społecznych, m.in. Stowarzyszenie „Beskid Zielony”, organizujące wiele imprez propagujących kulturę ludową, czy Stowarzyszenie Twórczości Regionalnej w Bobowej. Bobowa słynie z koronkarstwa, od roku 2000 organizowane są w niej Międzynarodowe Festiwale Koronki Klockowej. Są galerie sztuki, centra kultury, muzea w Bieczu, Gorlicach, Jaśle, także skansen budownictwa ludowego w Szymbarku, muzeum pszczelnictwa w Stróżach itp. Działa regionalna telewizja, radio, wydawana jest regionalna prasa (np. „Tygodnik Gorlicki”, „Kwartalnik Gorlicki”). Zespoły ludowe na terenie dawnej ziemi bieckiej, dziś bieckiej i gorlickiej, kultywują tradycje i upowszechniają elementy kultury tradycyjnej. Są to m.in. Regionalny Zespół Taneczny „Pogórzanie” z Gorlic, Regionalny Zespół Pieśni i Tańca z Łużnej, dziecięcy zespół „Podgrodzianie” z Biecza, Zespół Regionalny „Kowalnia” ze Stróż, Kapela Pana Mariana z Gorlic, „Lipiniacy” i „Kwiat lipy” z Lipinek, „Wójtowiacy” z Wójtowej, „Beskid” z Kobylanki, „Koronecka” z Sędziszowej. Dane statystyczne za: http//:www.biecz.pl; http//:www.gorlice.pl; http//:www.jaslo.pl (z dnia 25 III 2008 r.) Fotografie: Halina Karaś, Jolanta Janusz. |
