Łowickie to region językowy, historyczny i etnograficzny w Polsce centralnej. Pod względem dialektologicznym jego przynależność jest określana różnie. Łowickie bywa włączane zarówno do gwar Małopolski, jak i Mazowsza, a w części prac podkreśla się jego pograniczny charakter małopolsko-mazowiecko-wielkopolski. Etnograficznie natomiast jest traktowane jako część Mazowsza. Pod względem historycznym Łowickie to obszar dawnego Księstwa Łowickiego – posiadłości arcybiskupów gnieźnieńskich, prymasów Polski. Księstwo Łowickie obejmowało tereny w dolinie Bzury i jej dopływów od rzeki Mrogi z zachodu do Rawki na wschodzie między 37,22o a 37,57o długości wschodniej i 51,46o a 52,16o szerokości północnej.
Księżacy Łowiccy jako grupa etnograficzna od sąsiadów wyróżniali się nie tylko gwarą, ale też zwyczajami, obrzędami, strojem, sztuką, budownictwem, urządzeniem wnętrza mieszkalnego, wreszcie muzyką, pieśnią i tańcem.
Obecnie określenia Łowickie, ziemia łowicka są niejednoznaczne, gdyż rozumie się przez nie zarówno obszar dawnego Księstwa Łowickiego, jak i obszar powiatu łowickiego. Tereny te nie pokrywają się całkowicie, gdyż południowe ziemie Księstwa Łowickiego znajdują się poza powiatem łowickim, a z kolei do obecnego powiatu łowickiego należą oprócz ziem dawnego Księstwa także ziemie przyłączone do północnych i wschodnich części powiatu, m.in. dawne dobra nieborowskie (majątek Radziwiłłów) obejmujące współcześnie gminę Nieborów w powiecie łowickim.
|
